To był wyjątkowo męczący zarówno dla ludzi jak i dla koni dzień. Pogoda jak na tę porę roku wyjątkowo paskudna. Był wiatr, padał deszcz, jednak w okolicach południa niebo rozpogodziło się na tyle, że ćwiczenia przebiegły bez większych przeszkód. W obozie „Historii i pamięci” jak zawsze wszystko dopięte na ostatni guzik. Mundury przygotowane, trwają ostatnie prace przy uzbrojeniu, jest gorąca, doskonała kawa i co najważniejsze humory dopisują. W oczekiwaniu na naszą kolej w ćwiczeniach, opowiadamy wrażenia z innych miejsc, inscenizacji w których braliśmy udział. Zapytałem naszych chłopaków jak przebiegła miniona noc? Spędziliśmy ją przy ognisku do którego zaprosiliśmy kolegów z innych formacji. Około godziny 21:30 odbyła się ostatnia odprawa przed sobotnim rozprowadzeniem. Ostatnie uwagi, ustalenia i nocny wypoczynek.

Zbliża się południe, oddziały ułanów powoli udają się na pole niedzielnej bitwy, czas ruszyć ich śladem. Piechota wypoczywać będzie jeszcze dwie godziny. Obiad dowieziony zostanie wprost na miejsce pokazów.

Na skraju wielkiego pola przygotowano parkingi, organizatorzy spodziewają się około trzydziestu tysięcy ludzi z Polski i ze świata. Miejsce pokazu oddzielone jest od publiki podwójną zaporą, legitymacja dziennikarska zapewnia mi dotarcie w dowolne miejsce. Za wzgórzem zebrała się jazda. W pogotowiu stoi 130 koni, już za chwilę rozprowadzający rozpocznie ćwiczenia. W centrum stoi sklecony budynek z drewna w jego otoczeniu harcerze wkopują w ziemię atrapy drzew, dookoła swoją pracę wykonują pirotechnicy. W miejscach umieszczenia ładunków wybuchowych pojawiają się specjalne tablice w żółtym kolorze. Napisy na nich ostrzegają przed niebezpieczeństwem.

Konnica rusza, wpierw powoli by po chwili ruszyć stępa, na sygnał grupa rozdziela się na dwie części i każda z nich przemierza pole z dwóch stron jednocześnie by połączyć się w całość w jednym miejscu – przepiękny widok. Niektórzy z jeźdźców mają na sobie umundurowanie z epoki, wszyscy prezentują się wspaniale. Szczególny nacisk kładziony jest na utrzymanie zachowań z dawnych lat. Komendy, rozmowy, dialogi – czas cofnął się w jednej chwili.

I konie…

Przepiękne, zadbane wspaniałe rumaki poddające się woli jeźdźców, doskonałe wyszkolenie i odporność na rozpraszające je hałasy – niecodzienny widok.

Dalszy opis mija się z celem, czas na fotografie. Cierpliwie czekamy na niedzielny występ.

 

Ten niewielki zbiór zdjęć to ledwie preludium do galerii, którą obejrzeć będzie można już wkrótce. Powstaje także film ale o tym za kilka dni.

Do zobaczenia jutro!

Mariusz R. Fryckowski

 

 

Właśnie w tej chwili (ok. 17:15 ) na miejsc, gdzie odbędzie się w najbliższą niedzielę całe przedsięwzięcie dociera grupa Stowarzyszenia HiP z Tucholi. To jedenaście osób:

Zbigniew Kabat (dowodzi)
Lech Wysocki
Andrzej Chmielewski
Bartek Bożeszkowski
Andrzej Pestka
Grzegorz Piłat
Jacek Nakielski
Robert Duda
Marcin Szwemin
Bartłomiej Putzka
Robert Szweda

Zaopatrzenie i opieka medialna - Mariusz Fryckowski

Grupa zabrała ze sobą niezbędny sprzęt oraz pełne, historyczne oporządzenie żołnierzy września.

 

Jak wygląda harmonogram na piątek i sobotę.



Widowisko „Szarża pod Krojantami”
w ujęciu godzinowym ( dla uczestników )

4 września 2009 r. ( piątek ) I DZIEŃ PRÓB

815-915 - Śniadanie dla uczestników widowiska zakwaterowanych na biwaku polowym.
Dalsza rejestracja przybywających uczestników

1030-1200 – PRÓBA MUSZTRY SZWADRONU KAWALERII - cz. 1
Wszyscy konni uczestnicy są obecni na polu szarży.

12:00-12:20 – 20-to minutowa przerwa
12:20-13:40 - dalsza część próby musztry szwadronu.
13:40-14:10 – obiad dla uczestników ( gorąca zupa z pieczywem ) i koni. Na polu szarży.
15:00-16:30 - PRÓBA MUSZTRY SZWADRONU KAWALERII - cz. 2
16:30-16:50 – 20-to minutowa przerwa
16:50-18:20 – PRÓBA MUSZTRY SZWADRONU KAWALERII - cz. 3
18:20 - Zakończenie próby. Powrót uczestników do Krojant
19:30- 20:30 - Kolacja dla zakwaterowanych uczestników widowiska
20:45 – odprawa techniczna związana z próbami w sobotę. Omówienie scenariusza
inscenizacji oraz przebieg zaplanowanych prób w sobotę. W spotkaniu uczestniczą
osoby kierujące działaniami podległej grupy. ( d-cy z pomocnikami „Polaków”,
„Niemców”, szefowie grup jeździeckich ), osoby prowadzące małą pirotechnikę.
Konkretny wykaz tych osób zostanie podany ok. godz. 2000.

5 września 2009 r. ( sobota ) II DZIEŃ PRÓB

8:00–9:00 – Śniadanie dla uczestników widowiska zakwaterowanych na biwaku polowym.

10:00–11:40– PRÓBA WIDOWISKA „DZIEJE JAZDY POLSKIEJ”
W tej próbie biorą udział wyłącznie jeźdźcy reprezentujący daną epokę
historyczną – po 10 z każdej grupy ( wojowie Mieszka I, ciężko zbrojni z
okresu Grunwaldu, husaria, lisowczycy, Księstwo Warszawskie, legiony,
kawaleria 1939, kawaleria 1945 ) .

11:40–12:00 – 20-to minutowa przerwa
12:00–13:30 - PRÓBA MUSZTRY SZWADRONU KAWALERII – cz. 4
O 1200 na polu szarży są już wszyscy pozostali uczestnicy musztry szwadronu.

13:40-14:10 – obiad dla uczestników ( gorąca zupa z pieczywem ) i koni. Na polu szarży.
Na tym posiłku są również „Niemcy” i „Polacy spieszeni”.

15:00-17:00 – PRÓBA INSCENIZACJI „SZARŻA POD KROJANTAMI”
Wspólna próba piechoty niemieckiej, polskiej i kawalerii

17:00 - Zakończenie próby. Powrót uczestników do Krojant ( obóz polowy ) i pozostałych
miejsc zakwaterowania.

od 18:00 – pobieranie mundurów. Miejsce – 2 garaże przy obozowisku. ( Osoby pobierający
muszą mieć przy sobie dokument stwierdzający tożsamość :dowód osobisty,
prawo jazdy itp.).

1930- 2030 - Kolacja dla zakwaterowanych uczestników widowiska

20:45 – odprawa techniczna związana z niedzielnym widowiskiem. O odbyciu tej odprawy
organizatorzy będą informować na bieżąco.

m.

Z ostatniej chwili...

Właśnie wróciłem z miejsca biwakowania naszych kolegów. Są już zakwaterowani, mają wielki namiot wojskowy, materace, koce wojskowe, kuchenkę gazową. Atmosfera wśród uczestników jest bardzo ciepła pomimo tego, że pogoda ciągle się pogarsza. Zapowiada się zimna noc w granicach ośmiu, dziewięciu stopni. Miejsce wydaje się być dobrze przygotowane na dwa noclegi.

Do obozu, który znajduje się na terenie kliniki, przybywają kolejni uczestnicy niedzielnej szarży. W stajni stoi bardzo dużo koni, a nowe ciągle są dowożone. Zgromadzono również część sprzętu do inscenizacji. Infrastruktura pola namiotowego działa bez przeszkód.

Pole na którym kolejny raz dojdzie do bitwy jest też już częściowo przygotowane. Są przygotowane budynki, które ulegną zniszczeniu oraz stoi pierwsza gigantyczna naczepa ze sprzętem ciężkim. Całość jest już ogrodzona i częściowo oznakowana. Pobocza dróg są wykoszone i przygotowane dla kilku tysięcy aut.

Całość sprawia wrażenie, wydaje się, że wszystko zostało dopięte i dopracowane.
Jutro nasz specjalnie oznakowany tablicami "PRESS" samochód dowiezie na miejsce dziennikarzy lokalnych pism, a wieczorem kolejna relacja z "pola bitwy"oraz pierwsze zdjęcia. Jutro próba generalna, a wieczorem wydane zostaną mundury oraz inny sprzęt. Przygotowania wejdą w ostatnią fazę.

Informacja najważniejsza...

Jak donosi dowodzący grupą HiP Zbyszek Kabat, nasz oddział postawiony zostanie na pierwszej linii w najbardziej wyeksponowanym miejscu... cóż, scenariusz przewiduje, że zostaniemy zabici już w pierwszym starciu.

Udało się!!!

Stowarzyszenie Miłośników Historii Borów Tucholskich "Historia i pamięć" dostąpiło zaszczytu, zaproszono nas do wzięcia udziału w...

...rekonstrukcji szarży pod Krojantami!

NASZE STOWARZYSZENIE WYSTAWI ODDZIAŁ SKŁADAJĄCY SIĘ AŻ Z DZIESIĘCIU OSÓB!
Nasi żołnierze wystąpią w historycznych mundurach wrześniowych wraz z pełnym oporządzeniem i bronią. Całość jak zawsze sfinansowana zostanie środkami pochodzącymi z naszych kieszeni.

Już dzisiaj obiecujemy naszym czytelnikom obszerny fotoreportaż i film dokumentujący tę niezwykłą inscenizację.

W oczekiwaniu zapraszamy już dzisiaj widzów do wzięcia udziału w tym niezwykłym przedsięwzięciu. Spodziewamy się aż trzydziestu tysięcy osób!!!

Informacje.

PROGRAM UROCZYSTOŚCI
OBCHODÓW 70 ROCZNICY WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ
I WIDOWISKA HISTORYCZNO – MILITARNEGO
„SZARŻA 18 PUŁKU UŁANÓW POMORSKICH”,
W DNIACH 5 - 6 WRZEŚNIA 2009 ROKU POD KROJANTAMI

05.09.2009 r. – Sobota

18.00 - KONFERENCJA NAUKOWA zorganizowana na terenie Kliniki Leczenia Bólów w Krojantach.

06.09.2009 r. – Niedziela

CZĘŚĆ PATRIOTYCZNO – RELIGIJNA

10.45 - Wprowadzenie warty honorowej oraz pocztów sztandarowych.

- Podniesienie flagi państwowej na maszt.

11.00 - Powitanie gości;

- Składanie raportów przez kluby jeździeckie;

- Wystąpienie opiekuna Izby Pamięci przy Zespole Szkół w Nowej Cerkwi, Ułanów oraz zaproszonych gości;

- Apel Poległych;

- Hymn Ułański – Marsz 18 Pułku Ułanów Pomorskich;

- Składanie wieńców i kwiatów;

- Występ dzieci i młodzieży z Zespołu Szkół w Nowej Cerkwi;

12.00 - Polowa Msza Święta.

13.00 - Odprowadzenie pocztów sztandarowych.

CZĘŚĆ PLENEROWA

13.30 - Przemarsz na pole szarży w rejon widowiska historyczno - militarnego: „Szarża Pod Krojantami";

- prezentacja klubów jeździeckich.

13.50 - Przedstawienie pt. „Dzieje Jazdy Polskiej”.

14.20 - Koncert Orkiestry Garnizonowej z Elbląga, a następnie prezentacja bryczek i powozów.

15.00 - Pokaz władania szablą i lancą.

15.25 – XVIII Bieg Ułański.

15.45 – Pokaz musztry szwadronu kawalerii.

16.15 - Inscenizacja „Szarża 18 Pułku Ułanów Pomorskich 1.09.1939 r. i dalsze losy Pułku”.

17.00 - Prezentacja wszystkich uczestników widowiska - Zakończenie.

17.15 - Występ zespołu muzycznego.

Szczegóły na stronie: www.kawaleria.org

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!

Podczas rekonesansu cyklicznie dokonywanego na terenie tajnego poligonu niemieckiej Wunderwaffe w Wierzchucinie natknęliśmy się na wyjątkowy akt wandalizmu. Sprawa dotyczy mostu kolejowego „Żelaźniak” w pobliżu osady Stary Młyn. To trasa uczęszczana głównie przez autobusy szynowe. Z zachowaniem największej ostrożności dokonaliśmy oględzin konstrukcji. Znajduje się ona wizualnie w złym stanie, technicznie również odbiega od wszelkich standardów. Most delikatnie mówiąc jest zardzewiały, infrastruktura wokół pozostawia wiele do życzenia. Dodatkowy problem stanowią uszkodzenia, których dokonali wandale. Próbowano podpalić elementy drewniane torowiska (podkłady kolejowe), które nasączone środkiem ochronnym na bazie węglowodorów aromatycznych są niezwykle podatne na ogień, zwłaszcza przy obecnych temperaturach. Prócz tego część mostu pozbawiona jest specjalnych płyt stalowych, które stanowią o integralności części jezdnej. Według naszej oceny istnieje zagrożenie zarówno dla ruchu jak i dla upoważnionych osób dokonujących okresowych przeglądów tej pięknej konstrukcji.

2 września 1939 r. po bitwie pod Krojantami ułani 18 pułku wycofali się na pozycje Błądzim – Bramka – Bukowiec, aby dołączyć do 16 Pułku Ułanów i wspólnie wyruszyć do Grudziądza, po drodze skutecznie odpierając ataki Niemców. Pierwsza kolumna, którą tworzyły 1 i 2 szwadron, dotarła do Wysokiej jako pierwsza i w rejonie Bukowca przyłączyła się 3 września ok. 6:00 do 16 Pułku Ułanów. Druga kolumna tj. dowództwo i pozostałe siły pułku dotarły do Wysokiej w godzinach porannych. Wobec braku środków łączności z przełożonymi i braku wiadomości, że droga na południe została przecięta przez wroga, mjr Malecki postanowił skierować swoje siły do Grudziądza przez Drzycim, Gródek i Jeżewo. W rejonie Drzycimia pułk został zbombardowany przez lotnictwo niemieckie i poniósł poważne straty w ludziach, koniach i sprzęcie. Części oddziałów, które po rozbiciu wycofały się na północny wschód, wieczorem i w nocy z 3 na 4 września znalazły się w większości pod Gródkiem Pomorskim. Pułkownik Alikow, który objął nad nimi dowództwo, postanowił przebić się przez poligon „Grupa" do Grudziądza. Naprędce uporządkowano oddziały, w których znalazły się także działa artyleryjskie, i przed świtem wyruszono w kierunku na Jeżewo. Tam odparto atak czołgów niemieckich, a walki w Grupie trwały cały dzień z ogromną zaciekłością. Polakom udało się przełamać opór wroga i przekroczyć most na Wiśle.

Żołnierzy poległych pod Drzycimiem pochowano na miejscowym cmentarzu.

 

Stowarzyszenie "Historia i pamięć" na zaproszenie władz szkoły w Drzycimiu wzięło udział w niezwykłej uroczystości upamiętniającej bohaterstwo polskich żołnierzy.

 

Nad cmentarzem góruje drewniany krzyż.

 

Wartę honorową wraz z harcerzami pełnią przedstawiciele grupy rekonstrukcyjnej stowarzyszenia Miłośników Historii Borów Tucholskich.

 

W uroczystości udział wzięły: dzieci, ich rodzice, władze Drzycimia, nauczyciele, osoby duchowne.

 

Po uroczystościach, mieliśmy przyjemność porozmawiać z przedstawicielami władz szkolnych oraz ustaliliśmy pierwsze szczegóły dalszej współpracy.

Stowarzyszenie Miłośników Historii Borów Tucholskich "Historia i pamięć" to organizacja apolityczna, pasjonacka oraz całkowicie niezależna. Z wielka przyjemnością podejmujemy wszelkie inicjatywy w efekcie których możemy wpajać, zwłaszcza młodym ludziom zasady patriotyzmu w wyjątkowej formie. Szkoła w Drzycimiu to pierwszy krok w najlepszym z możliwych kierunku. Pozdrawiamy naszych przyjaciół i dzieci:)

W Jeziorkach koło Piły odsłonięto obelisk upamiętniający bohaterską śmierć kaprala Piotra Konieczki. Żołnierz poległ 1 września 1939 roku o godzinie 1.40, trzy godziny przed atakiem na Westerplatte. Prawdopodobnie był pierwszym polskim żołnierzem zabitym podczas II wojny światowej.

Żołnierz plutonu wzmocnienia straży granicznej samotnie bronił urzędu celnego w Jeziorkach (Wielkopolskie) na ówczesnej granicy państwowej. 1 września po godzinie 1.00 w nocy placówka została zaatakowana przez niemiecką grupę dywersyjną. Po krótkiej walce obrońcy postanowili się wycofać. Pozostał jedynie obsługujący karabin maszynowy kapral Piotra Konieczka. W trakcie wymiany ognia żołnierz został postrzelony, rannego Niemcy zabili kolbami.

 

Jak napisano na obelisku, kapral Konieczka "broniąc polskiego urzędu celnego w Jeziorkach i ojczystego progu, jako pierwszy w Wielkopolsce poległ śmiercią bohatera". Według regionalisty Romana Chwaliszewskiego, Konieczkę należy uznać za ofiarę wojny, a nie przedwojennych niemieckich prowokacji.

O tym, że były to już działania wojenne świadczy fakt, że po zdobyciu urzędu celnego Niemcy już się z tej placówki nie wycofali, nie wrócili za granicę, tak jak to było w przypadku prowokacji. Po zajęciu placówki pojawiły się regularne oddziały Wehrmachtu - powiedział Chwaliszewski.

Żołnierz, rolnik, mąż, ojciec - bohater

Piotr Konieczka został pochowany na cmentarzu w Śmiłowie. Proboszcz tamtejszej parafii, ks. Jerzy Ptach od 30 lat stara się o godne upamiętnienie bohatera. Prowadzi witrynę internetową poświęconą Konieczce. Był też jednym z inicjatorów nadania jednej ze śmiłowskich ulic i lokalnej szkole imienia Piotra Konieczki.

- Konieczka wart jest pamiętania. Gdy inni uciekli z placu boju - on sam został i się bronił. Od wnuczki kaprala dowiedziałem się, że gdy Konieczka wychodził tamtego dnia na służbę pożegnał się z żoną tak, jakby wiedział, że może już nie wrócić. Przeprowadziłem liczne wywiady z mieszkańcami Brodnej, gdzie on mieszkał. Pamiętający go ludzie mówili, że był on człowiekiem szlachetnym, uczciwym i dobrym - powiedział ks. Ptach.

Według relacji świadków zebranych przez ks. Ptacha, gdy ciało Konieczki zostało przywiezione z miejsca walk, do wozu podszedł niemiecki oficer i pytał, kim jest zabity. Gdy dowiedział się, że to obrońca posterunku w Jeziorkach miał zasalutować i powiedzieć, że to jest bohater, bo jako żołnierz nie złamał przysięgi.

Kapral Piotr Konieczka był rolnikiem. Urodził się 29 kwietnia 1901 we wsi Czarże koło Chełmna. Wraz z rodziną przeniósł się do Wielkopolski, gdzie kupił trzyhektarowe gospodarstwo w Brodnej. Pozostawił żonę i dwóch synów.

PAP

Gościmy tu na zaproszenie stowarzyszenia, o którym kilka słów opowie
Pan Mariusz Fryckowski – v-ce Prezesa Stowarzyszenia Miłośników Historii Borów Tucholskich „Historia i Pamięć”.

Cel stowarzyszenia zawarty (określony)jest w krótkim motto tej organizacji – „ocalić od zapomnienia”.

Pan Mariusz to wysoki uśmiechnięty mężczyzna. Posrebrzone siwizną skronie stwarzają wokół niego atmosferę sympatii i zaufania. Wyrósł w regionie, w którym mieszka, działa i - jak mówi - otaczająca go mistyka Borów Tucholskich wraz z burzliwą historią stwarzają romantyczny koktajl, którym chciałby poczęstować mieszkańców regionu...

Jest jednym z nielicznych w naszych czasach, którzy chcieliby podzielić się swoją wiedzą, i którzy nie mogą spać spokojnie póki nie odkryją przykrytych osadem czasu pamiątek wydarzeń, o których opowieści stworzą, że Bory Tucholskie nie tylko piękne a coraz ciekawsze być zaczną.

Los chciał, że przyjaciel Pana Mariusza – Pan Zbigniew Kabat – Tucholanin, obecny Prezes Stowarzyszenia miał takie same rozterki i kwestią niedługiego czasu było stwierdzenie, że już najwyższy czas aby coś zrobić.

Pierwsze spotkanie wyznaczyli w pizzerii „Verona”, które to miejsce do dzisiaj jest stałym miejscem spotkań powstałego stowarzyszenia. Było to 15 listopada 2008 r.

- „ Nie spodziewaliśmy się, że na pierwsze spotkanie przyjdzie tak dużo ludzi, i że w sposób zupełnie naturalny i spontaniczny nasz pomysł się urzeczywistni.
Okazało się, że wśród członków stowarzyszenia znalazły się osoby o różnych specjalnościach.

Jednak dla matematyków, fizyków, chemików, koniarzy, płetwonurków czy reprezentantów sportów ekstremalnych wspólnym mianownikiem jest historia regionu.
Dopiero podczas wspólnych działań w ramach stowarzyszenia zaczęliśmy się poznawać bliżej.

-„Pamiętam nasz pierwszy wyjazd do Sokola Kuźnicy. Po powrocie byliśmy już scementowani i - jak mi się wydaje - mocną, poważną a jednocześnie sympatyczną grupą.

Podczas tego wyjazdu znaleźliśmy zatopione fragmenty mostu Guderiana. Ta przygoda i sukces stały się przyczynkiem do planowania i realizacji następnych wypraw.

W miejscowości Mylof znaleźliśmy zatopione ruiny młyna wodnego. Teraz pracujemy nad dużym przedsięwzięciem mającym na celu odkrycie nieznanych wątków eksperymentalnego poligonu Wunderwaffe „Heidekraut” ( „Wrzos” ) w rejonie Wierzchucina. Zaplanowany cykl prac nad tym projektem trwać będzie ok 5 lat.

Słuchając opowieści o stowarzyszeniu, przed otwierającymi się ze zdziwienia oczami, jak zjawy sprzed ponad sześćdziesięciu lat przechodzą żołnierze różnych formacji polskich i niemieckich; oraz słychać charakterystyczny klang motocykli i warkot łazików z minionych czasów. Wszystko to było elementem Pierwszego Pikniku Historycznego zorganizowanego przez Stowarzyszenie, którego głównym miejscem był ryneczek przed pizzerią a więc w samym centrum miasta.

Jak mówi Pan Mariusz –„ Chcieliśmy i wypromować naszą organizację i zainteresować mieszkańców historią.

A zainteresowanie było duże, nie tylko wojskową grochówką z prawdziwej kuchni polowej, ale także wiele osób chciało dotknąć lub przejechać się prawdziwym motocyklem z tamtych lat czy łazikiem, a i okazało się też ile prawdy jest w piosence - „ Ułani ułani malowane dzieci niejedna …”

Inscenizacja w rejonie dworca PKP miała również dużo uroku. Trzeba było widzieć zdziwienie na twarzach oczekujących pasażerów. Ogólnie wszystko to przyjęte zostało z dużą sympatią, ale jakże mogło być inaczej skoro spod daszku rogatywki zerkały oczy „Viki” (Wiktoria Pijewska).

Wśród tego wszystkiego, jak maszyna do podróżowania w czasie, stał „Błotniak”. Nie przemieszcza się on jednak w czasie lecz pod wodą. Pod wodą a nie w błocie – nazwa zgodna z tradycją pochodzi od ptaka błotniaka. W ten sposób nazywano polskie łodzie podwodne – nazwami ptaków.

Opowiadał o nim jego Twórca i pasjonat Pan Mariusz Szymański . A było komu. Wokół oryginalnego kształtu jednotonowej maszyny ciągle kręcili się ciekawscy. Można było dowiedzieć się m.in. jak powstał, jak jest napędzany, czym jest pokryty i do czego służą różne przyrządy w kabinie.

Na zakończenie żołnierze różnych formacji w zgodzie i ze śpiewem na ustach odwiedzili harcerski obóz nad Brdą. Mimo iż żar z nieba lał się potokami kalorii a pod hełmami, furażerkami i wojskowymi mundurami z chwili na chwilę tworzył się coraz bardziej specyficzny klimat dżungli amazońskiej, szczęśliwie wrócili do gościnnego domu Zbyszka Kabata, gdzie jego mama czekała już z sałatką, a grill i cień, i demobilizacja pozwoliły odpocząć oraz spokojnie pogadać o starych Polakach, Niemcach i karabinach.

Jan Kwiatoń

Po ponad 60 latach od ostatniego kursu niemieckie działo pancerne StuG IV znów jeździ. Grupa pracująca w Poznaniu nad rekonstrukcją jedynego na świecie kompletnego egzemplarza działa samobieżnego Sturmgeschuetz IV rozpoczęła jazdy próbne.

Unikalny egzemplarz działa wyciągnięto 11 lipca 2008 r. z rzeki Rgilewki w gminie Grzegorzew. Działo trafiło do Muzeum Broni Pancernej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu.

Prace pod kierownictwem kapitana Tomasza Ogrodniczuka, kustosza Muzeum Broni Pancernej, prowadzone są w Wojskowych Zakładach Motoryzacyjnych S.A. w Poznaniu. Po zrekonstruowaniu pojazdu i uruchomieniu silnika, rozpoczęto pierwsze jazdy próbne.

"W czasie pierwszej próby wyprowadziliśmy pojazd z hangaru, bo trzeba było sprawdzić, czy maszyna skręca. Wiemy już, że trzeba wykonać drobne regulacje, musimy podregulować gaźnik, pozakładać pewne linki - zostało jeszcze trochę pracy. Podejrzewam, że pod koniec miesiąca będzie można przetransportować działo do muzeum" - powiedział Ogrodniczuk.

W czerwcu udało się uruchomić zrekonstruowany silnik Sturmgeschuetza. Po kilku tygodniach regulacji Maybach HL 120 TRM spalający ponad 300 litrów paliwa na 100 km został zainstalowany w pojeździe.

Jak podkreślił Ogrodniczuk, na tempo prac mają wpływ m.in. kwestie finansowe. Cała rekonstrukcja odbywa się za pieniądze własne osób pracujących przy StuG-u i jest możliwa dzięki hojności zaprzyjaźnionych firm.

Znajdujący się w Poznaniu StuG prawdopodobnie zatonął podczas wycofywania się wojsk niemieckich z Polski. Niewykluczone, że pojazd obrał trasę wzdłuż torów kolejowych na trasie Warszawa- Berlin, wjechał na zamarzniętą rzekę Rgilewkę i lód załamał się pod jego ciężarem.

Po wydobyciu działo zostało rozebrane, części wyczyszczono i skatalogowano. Zdecydowana większość elementów w pojeździe jest oryginalna i odnowiona na potrzeby projektu. Części zamienne, wykorzystywane do przywrócenia sprawności, były też poszukiwane wśród znawców i kolekcjonerów.

 

Sturmgeschuetz IV to hybryda czołgu Panzer IV i działa pancernego Stug III. Działo samobieżne StuG IV zostało zaprezentowane 6 grudnia 1943 roku. Do stycznia 1944 roku wyprodukowano 31 pojazdów.

Oficjalna premiera zrekonstruowanego działa ma nastąpić 19 września.

PAP

„Wrzos” takim kryptonimem oznaczono tajny poligon niemieckiej „Wunderwaffe” w Wierzchucinie. To mała wieś, kiedyś osada robotników leśnych i kolejarzy. Zapomniane przez Boga i ludzi miejsce w Borach Tucholskich. Nawet miejscowi nie mają pojęcia co w tutejszych lasach ukrywali Niemcy. Od roku Stowarzyszenie Miłośników Borów Tucholskich zdobywa wszelkie informacje o tym terenie, wiemy już sporo, jednak w ciągu ostatnich dni nastąpił przełom! Odnaleźliśmy więcej niż się spodziewano. Ciąg zdarzeń stał się kompletnie nieprzewidywalny i dzięki pomocy naszych przyjaciół dotarliśmy wreszcie do kluczowych zagadnień i ludzi związanych z historią tajnego poligonu.

Pierwsze wywiady, fotografie, artefakty przeszłości, fakty i wydarzenia zmuszają nas do zwrócenia się drogą oficjalną do władz celem uzyskania pozwoleń niezbędnych do dalszych działań.

Co nas czeka? Jak potoczy się próba odtworzenia zacierających się faktów z przeszłości? Projekt „Wrzos” być może stanie się najważniejszym celem najbliższych publikacji w naszej witrynie, a w przyszłości całość zaowocuje publikacją zbiorową wydaną w postaci książki.

Zwróciliśmy już uwagę wielu ludzi na obiekt o monstrualnej wielkości, który stal się poligonem zastępczym po działaniach hitlerowców na poligonie w Bliźnie. Dzisiaj Wierzchucin dzięki nam przechodzi renesans, być może jako najważniejszy punkt na mapie Borów Tucholskich skrywających wiele tajemnic, gdzie dokonywano niezwykłych eksperymentów na granicy ludzkiej wyobraźni.

Zapraszamy wszystkich przyjaciół do włączenia się w tok prac, które w założeniach HIP potrwają około pięciu lat!

Parada zakończyła się, jednak pozostało jeszcze sporo atrakcji, no i najważniejsze… zabytkowa kuchnia polowa ciągle serwuje wojskową grochówkę. Nadszedł czas na inscenizację zorganizowaną na tucholskim dworcu kolejowym. Podczas tej inscenizacji przeprowadzona została sesja fotograficzna specjalnie dla znakomitego pisma Regional Geographic. Za wizjerem kamery „zasiadł” nasz znakomity kolega Janek Kwiatoń. Było sporo śmiechu i zaskoczenia w osobach podróżnych oczekujących przyjazdu pociągu.

Cały czas po ulicach Tucholi poruszają się zmotoryzowane i piesze patrole żołnierzy niemieckich w których wcielili się nasi koledzy z Gdyni.

Czas na prezentacje multimedialne, które dotyczą naszej łodzi podwodne „Błotniak” oraz zapisów naszych działań w terenie, które w 100% zakończyły się sukcesem. Przypomnijmy, odnalezienie „mostu Guderiana” w Sokolu Kuźnicy, odnalezienie zatopionego młyna w Mylofie, pierwsze sukcesy badawcze w Wierzchucinie. Zapisy ze spotkań z pasjonatami w naszej bazie – Veronie. Były sceny poważne i śmieszne, tam gdzie kończyliśmy nasze działania pojawiali się dziennikarze. W sposób szczególny ujęli nas dziennikarze z Gazety Pomorskiej – pełna perfekcja i niesamowite doświadczenie zawodowe – dziękujemy za wsparcie.

Dzisiaj dokonaliśmy podsumowania całej imprezy i z radością możemy powiedzieć – udało się! Śmiało można powiedzieć, że podobnej imprezy w naszym mieście jeszcze nie było. Czy ją powtórzymy?

Zaczekajmy, czas pokaże...

Piknik historyczny HIP powstał przy współudziale wielu osób, którym serdecznie dziękujemy za wsparcie.

Przy organizacji imprezy pomoc nieśli:

Pizzeria „Verona”, szczególne podziękowania dla właściciela państwa Doroty i Roberta Szwedów

Urząd Miasta i Gminy w Tucholi

Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. Tuchola /Bydgoszcz / Warszawa

PSS „Społem” – Tuchola

Restauracja „Pod Jeleniem” – Rudzki Most

Powiatowa Komenda Policji w Tucholi

Stowarzyszenie Akwanautów Militarnych „Błotniak”

Robert Duda

Klub Kawaleryjski im. 18 Pułku Ułanów Pomorskich z Godziszewa Oddział Terenowy Sławęcin

Nasi przyjaciele z 36 Sopockiej Drużyny Harcerskiej Orląt Lwowskich
Altronik – Fresh producent chemii gospodarczej - Osielsko

Zbigniew Kabat

Grzegorz Piłat wraz z kolegą (nagłośnienie, oprawa muzyczna)

Mariusz R. Fryckowski

Dziękujemy również wszystkim osobom anonimowym za bezinteresowna pomoc oraz mieszkańcom Tucholi za liczne przybycie.

Dziękujemy lokalnym mediom za nagłośnienie naszego pomysłu:

„Gazecie Pomorskiej” – Bydgoszcz / Chojnice

Radiu „Weekend” – Chojnice

Tygodnikowi Tucholskiemu

Osobne podziękowania ślemy naszym znakomitym kolegom z Państwowej Straży Pożarnej w Tucholi oraz Tucholskiemu Oddziałowi Bydgoskiego „Aquariusa” – płetwonurkowanie.

Bardzo dziękuję całemu Stowarzyszeniu Miłośników Historii Borów Tucholskich za niezwykłe zaangażowanie i wielki wkład pracy w przygotowanie całej imprezy. Dziękuję Zarządowi HIP za kapitalną współpracę podczas prac związanych z harmonogramem.

Dziękuję dokumentalistom HIP za wykonanie fotografii.